Η επιστημονική παρακολούθηση στις Προστατευόμενες Περιοχές (ΠΠ) είναι μια θεμελιώδης προϋπόθεση αειφορικής διαχείρισής του προστατευτέου αντικειμένου τους, είτε πρόκειται για τη Διατήρηση/Προστασία Οικοτόπων, είτε για τα είδη (φυτικά ή ζωικά) σε καθεστώς προστασίας και ιδιαίτερης αξίας που εμφανίζονται στα γεωφραφικά τους όρια. Η επιστημονική παρακολούθηση υλοποιείται περιοδικά και εξασκείται συστηματικά στο διηνεκές. Αποσκοπεί στην διατήρηση των οικολογικών αξιών μιας ΠΠ αλλά και στην περιοδική αξιολόγηση των μέτρων διαχείρισης που υλοποιούνται από τους αρμόδιους Φορείς Διαχείρισης σύμφωνα με ένα επιθυμητό, δίκαιο και προκαθορισμένο Σχέδιο Διαχείρισης που συγκεντρώνει το σύνολο των σκοπών κήρυξης της ΠΠ. Έτσι μπορούν να προκύψουν ορθολογικές διορθώσεις λαθών, λήψη πρόσθετων μέτρων, ακόμη και ακύρωση αναποτελεσματικών μέτρων, με την απαραίτητη συμμετοχή και ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων μερών στο εσωτερικό των ορίων της ΠΠ. Τα προγράμματα επιστημονικής παρακολούθησης συμπεριλαμβάνουν την αποτίμηση των απειλών για οικοτόπους και είδη, που ενδεχομένως εξασκούνται από ανθρώπινες, παραγωγικές ή μη, δραστηριότητες. Η καταγραφή των μεταβολών στα πληθυσμιακά δεδομένα φυτών και ζώων υπό Προστασία/Διατήρηση, η εξέταση της κατανομής τους στο χώρο και το χρόνο, η αποτίμηση όλων εκείνων των παραγόντων που οδηγούν στην μείωση ή στη συρρίκνωσης του προστατευτέου αντικειμένου και γενικά η ορθολογική αξιολόγηση όλων εκείνων των στοιχείων που υποβαθμίζουν ή θέτουν υπό αμφισβήτηση τις οικολογικές αξίες μιας ΠΠ και τους Διαχειριστικούς της στόχους, είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο της επιστημονικής Παρακολούθησης.
Ο ΦΔ Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, από το 2013, με το επιστημονικό του προσωπικό, σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης. Το εν λόγω Πρόγραμμα Επιστημονικής Παρακολούθησης χρηματοδοτείται από το Ε.Σ.Π.Α (2007-2013) μέσω της Δράσης 3, του Υποέργου 1: «Δράσεις για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας» και εντάσσεται στο Τ.Δ.Π.Π: «Διατήρηση και Προστασία της Βιοποικιλότητας του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου» και αφορά 3 διαφορετικά αντικείμενα επιστημονικής παρακολούθησης:
- Το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica),
- τη βίδρα (Lutra lutra) και
- τα είδη ιχθυοπανίδας της περιοχής του Εθνικού Πάρκου, με έμφαση στα είδη της 92/43/ΕΟΚ.
Στόχος είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων και ερμηνείας των αποτελεσμάτων από την επιστημονική παρακολούθηση διάρκειας περίπου 2 ετών στην ΠΠ και η μεταφορά βιωματικής εμπειρίας και εξειδικευμένης γνώσης στο επιστημονικό προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης, ώστε μετά το τέλος του προγράμματος να είναι ικανό να φέρει σε πέρας, νέα προγράμματα επιστημονικής παρακολούθησης με ίδια μέσα, στο διηνεκές.
Το αγριόγιδο και η βίδρα είναι εμβληματικά και προστατευόμενα είδη για την ΠΠ του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου, ενώ η καταγραφή και η αποτίμηση των ειδών ιχθυοπανίδας, αποτελεί έναν ισχυρό βιολογικό δείκτη της κατάστασης διατήρησης των επιφανειακών υδάτων στο εσωτερικό της ΠΠ.
