Πληροφορίες
Το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου περιλαμβάνει την περιοχή Βίκου-Αώου, που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1973, την περιοχή Βάλια Κάλντα, που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1966 και τη μεταξύ τους περιοχή, που δεν υπάγονταν σε καθεστός Εθνικού Δρυμού. Η δημιουργία του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου με την ενοποίηση των τριών περιοχών εξασφαλίζει τη συνολική διαχείριση της περιοχής και την ολοκληρωμένη προστασία των ιδιαίτερων φυσικών χαρακτηριστικών της.
Οι ποταμοί Αώος και Βοϊδομάτης καθώς επίσης και οι παραπόταμοι του ΄Αραχθου (Μετσοβίτικος, Ζαγορίτικος, Βάρδας), του Αλιάκμονα (Βενέτικος, Πραμόριτσα) και του Σαραντάπορου (Κερασοβίτικος) αποτελούν τα φυσικά όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου.
Η περιοχή περιλαμβάνει το δεύτερο σε ύψος βουνό της χώρας μας, το Σμόλικα, την επιβλητική οροσειρά της Τύμφης με τις δύο χαράδρες του Βίκου και του Ζυγού, του Αώου, τον ορεινό όγκο του Λύγκου, της Βασιλίτσας, του Μιτσικελίου και άλλα χαμηλότερα βουνά ή ορεινές εξάρσεις (Τσούκα Ρόσσα, Κούστα, Κοζιακός, Φλάμπουρο, Κλέφτες, Κλέφτης, Όρλιακας, Τσούργιακας κ.α.)
Οι ψηλές και απόκρημνες κορυφές δημιουργούν ένα έντονο και πολυσχιδές ανάγλυφο με ποικιλία οικοτόπων και ως συνέπεια αυτών με ποικιλία δασικών οικοσυστημάτων. Οι εναλλαγές οικοσυστημάτων κωνοφόρων και φυλλοβόλων πλατύφυλλων ειδών προσφέρουν στην περιοχή μοναδικές τοπιακές εικόνες για όλες τις εποχές του χρόνου. Οι χρωματικές εναλλαγές των δασικών ειδών του Όρλιακα για παράδειγμα θεωρούνται μοναδικές στη χώρα μας, γι αυτό και εύστοχα ο Όρλιακας ονομάσθηκε το «βουνό των χρωμάτων». Σε όλη την έκταση του Πάρκου, στους ποικίλους οικοτόπους που διαθέτει και ιδιαίτερα στους υγροτόπους του, φιλοξενούνται πολλά σπάνια ενδημικά απειλούμενα είδη και μια εξαιρετική βιοποικιλότητα, που έχει ανάγκη από προστασία, μιας και είναι αυτή που καθορίζει την ιδιαίτερη αξία του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.
Το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου συγκροτείται από τέσσερις διακριτές ζώνες, με διαφορετικό βαθμό προστασίας. Η πρώτη ζώνη (Ζώνη I) περιλαμβάνει τρεις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Περιοχές Προστασίας της Φύσης και είναι: το φαράγγι του Βίκου, η χαράδρα του Αώου και η περιοχή της Βάλια Κάλντα. Γύρω από τις παραπάνω περιοχές, καθώς και σε ορισμένες άλλες θέσεις του Πάρκου εκτείνεται η δεύτερη ζώνη (Ζώνη II) που χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών με τέσσερις επιμέρους περιοχές. Το υπόλοιπο τμήμα του Πάρκου, που κατέχει και τη μεγαλύτερη έκταση, αποτελείται από την Κύρια Ζώνη του Εθνικού Πάρκου (Ζώνη ΙΙΙ) και την Περιφερειακή Ζώνη (Ζώνη IV) με τέσσερις επιμέρους περιοχές.
Ο υψηλότερος βαθμός προστασίας χαρακτηρίζει τις Περιοχές Προστασίας της Φύσης (Ζώνη I), στις οποίες κύριος διαχειριστικός στόχος είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και η αποτελεσματική προστασία του ώστε να ακολουθήσει τη φυσική του εξέλιξη χωρίς ανθρώπινες επεμβάσεις.
Οι Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών (Ζώνη II) επίσης μπορούν να χαρακτηριστούν υψηλού βαθμού προστασίας, δεδομένου ότι έχουν επίσης ως στόχο τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και την αποτελεσματική προστασία του, εντός των ορίων τους όμως επιτρέπεται να εκτελούνται έργα και εργασίες, να γίνονται έρευνες και να ασκούνται δραστηριότητες, κυρίως παραδοσιακού χαρακτήρα.
Στη Κύρια Ζώνη του Εθνικού Πάρκου (Ζώνη ΙΙΙ) ο βαθμός προστασίας είναι ηπιότερος ενώ ο κύριος σκοπός της είναι η διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας σε συνάρτηση με τις ασκούμενες δραστηριότητες των κατοίκων, οι οποίες θα πρέπει να βελτιώνονται με κατεύθυνση τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους και με παράλληλη παροχή δυνατοτήτων οικοτουριστικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
Τέλος, η Περιφερειακή Ζώνη του Πάρκου (Ζώνη IV) έχει ως στόχο τον έλεγχο των χρήσεων γης, των δραστηριοτήτων και των έργων που ενδέχεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον του Εθνικού Πάρκου, καθώς και τη διατήρηση και αποκατάσταση περιοχών σημαντικών για την προστασία της αρκούδας. Παράλληλα, στην ίδια Ζώνη, υποστηρίζονται δραστηριότητες με στόχο την ήπια ανάπτυξη της περιοχής καθώς και την ανάπτυξη ήπιων μορφών αναψυχής.
Όλες οι ασκούμενες δραστηριότητες και τα εκτελούμενα έργα, εντός της περιοχής του Εθνικού Πάρκου, πρέπει να είναι σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Κοινή Υπουργική Απόφαση ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου. Ενδέχεται να ισχύσουν επιπλέον ορισμένοι περιορισμοί και ρυθμίσεις, χωρικά και χρονικά, για διάφορες χρήσεις και δραστηριότητες, μετά την ολοκλήρωση και παραλαβή από τον Φ.Δ. των μελετών, που υλοποιούνται σήμερα στην περιοχή, καθώς και την έκδοση του Κανονισμού Διοίκησης και Λειτουργίας του Φ.Δ. από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υ.ΠΕ.ΚΑ. Επίσης, πέρα από τα παραπάνω, ισχύει η νομοθεσία που αφορά γενικότερα το περιβάλλον στην Ελλάδα, η δασική νομοθεσία και ιδιαίτερα η νομοθεσία που διέπει τους Εθνικούς Δρυμούς.
