Βλαστηση

Στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου και από τα χαμηλότερα προς τα μεγαλύτερα υψόμετρα συναντώνται οι παρακάτω δασικές ζώνες βλάστησης:

Η ευμεσογειακή ζώνη βλάστησης ή ζώνη της αριάς (Quercetalia illicis), η οποία αποτελείται από θαμνώνες και χαμηλά δάση αριάς (Quercus ilex), που συνοδεύονται από άλλα είδη δέντρων και θάμνων, όπως το φιλύκι (Philyrea latifolia), ο φράξος (Fraxinus ornus), το πουρνάρι (Quercus coccifera), είδη αρκεύθων (Juniperus communis, Juniperus oxycedrus), η αγριοκουμαριά (Arbutus adracnhe) κ.ά. Η βλάστηση αυτή συνήθως σχηματίζει νησίδες στις πιο χαμηλές και ξηροθερμικές θέσεις (300 – 700 m υψόμετρο) του Εθνικού Πάρκου, κυρίως στις χαράδρες του Βίκου, του Βοϊδομάτη και του Αώου.

Η παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης ή ζώνη της χνοώδους δρυός (Quercetalia pubescentis), την οποία συγκροτούν θερμόφιλα δρυοδάση, όπως είναι η πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto), η ευθύφλοια δρυς (Q. cerris), η μακεδονική δρυς (Q. trojana), η χνοώδης δρυς (Q. pubescens), το πουρνάρι (Quercus coccifera) και άλλα είδη δέντρων, όπως η οστρυά (Ostrya carpinifolia), ο γάβρος (Carpinus orientalis, Carpinus betulus), η κρανιά (Cornus mas), o φράξος (Fraxinus ornus) κ. ά. Η ζώνη αυτή βλάστησης απαντάται σε υψόμετρα από 400 έως 1.000 m, γύρω από τους περισσότερους οικισμούς, όπως συμβαίνει στο Κεντρικό Ζαγόρι, στα χωριά κατά μήκος του ποταμού Βενέτικου και στην κοιλάδα του Κερασοβίτικου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις και εκεί που οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν, είναι δυνατό η εξάπλωση της αριάς και του πουρναριού, να φτάσει και μέχρι το υψόμετρο των 1000 μ. Για το λόγο αυτό, οι δύο προαναφερόμενες δασικές ζώνες βλάστησης παρουσιάζουν κάποια σύγχυση ως προς στη δομή των δασοπονικών ειδών, με αποτέλεσμα να μην διακρίνονται με σαφήνεια τα όρια εξάπλωσης τους.

Η ζώνη δασών οξιάς, οξιάς – ελάτης και παραμεσογειακών κωνοφόρων (Fagetalia), την οποία συγκροτούν τα δάση οξιάς (Fagus sylvatica), οξιάς – ελάτης, τα δάση των παραμεσογειακών κωνοφόρων, όπως της υβριδογενούς ελάτης (Abies borisii-regis) και μαύρης Πεύκης (Pinus nigra). Η Ζώνη αυτή απλώνεται σε υψόμετρα από 900 έως 1.600 m, στον Σμόλικα, στις βόρειες πλαγιές της Τύμφης, στην Βασιλίτσα, στο Αυγό, στις Μπάλτσες και στον Ζυγό, καθώς επίσης και στο Κεντρικό και Ανατολικό Ζαγόρι. Καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του Εθνικού Δρυμού Πίνδου (Βάλια Κάλντα), καθώς και την περιφερειακή του ζώνη (δάση Περιβολίου, Κρανιάς, Μηλιάς κ.ά.).

Η ζώνη των ψυχρόβιων κωνοφόρων (Vacinio-Picetalia), με μοναδική εμφάνιση της υποζώνης του ρόμπολου (Pinion heldreichii), στις περιοχές της Κατάρας, περιμετρικά σε όλες της κορυφές της ζεστής κοιλάδας – Βάλια Κάλντα και στο Σμόλικα. Η ζώνη αυτή φθάνει έως τα 2.000 m, εμφανίζεται όμως διασπασμένη και υποβαθμισμένη, εξαιτίας της πολύχρονης πιεστικής βόσκησης κατά τη θερινή περίοδο, αλλά και της πολύχρονης αξιοποίησης του ξύλου του ρόμπολου (βαρελοποιία κ.ά.). Στη κοιλάδα του Εθνικού Δρυμού Πίνδου (Βάλια Κάλντα), αλλά και στις πλαγιές του όρους Φλέγκα εμφανίζονται μικροί πληθυσμοί δασικής Πεύκης (Pinus sylvestris), οι οποίοι είναι πιθανότατα υπολείμματα της τελευταίας παγετώδους περιόδου.

Τέλος, η ανωδασική ή εξωδασική ζώνη βλάστησης, η οποία αποτελείται από ποώδη και θαμνώδη βλάστηση, απλώνεται πάνω από τα δασοόρια μέχρι τις υψηλότερες κορυφές της βόρειας Πίνδου. Η ζώνη αυτή βρίσκεται άνω των δασικών οικοσυστημάτων (ξεκινάει υψομετρικά στα 1.900m-2000m) και επεκτείνεται έως τις υψηλότερες κορυφές των ορέων μας. Στις φυτοκοινότητες αυτές, διακρίνονται επίσης οι παρακάτω τύποι βλάστησης: τα «στεππόμορφα» λιβάδια, οι χασμόφυτες κοινωνίες των κάθετων ασβεστολιθικών βράχων και οι ασβεστολιθικοί λιθώνες (σάρες).